سخنی با استادم، آیت الله جوادی آملی
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13950111000613
من چند سال شاگرد آیت الله جوادی آملی بودم و گواهی میدهم که ایشان، انسانی است عزیز و بزرگوار. اینگونه سخنانشان هم من را شگفتزده نمیکند؛ چون میدانم که جنابشان، مانند اکثر همقطارانشان، دربارۀ ماهیت پول و ربا و مناسبات اقتصادی، درکی شبیه مسلمانان صدر اسلام از کارکردهای درهم و دینار دارند. ربا، به معنایی که در قرآن آمده و تحریم شده است، هیچ ربطی به بهرههای بانکی در نظامهای اقتصادی جدید ندارد؛ چون کارکرد پول و ماهیت اقتصاد، در 1400 سال گذشته، چنان دگرگون شده است که به هیچ وجه نمیتوان مسئولیتهای درهم حجاز را در عصر رسالت، با ریال ایران یا دلار آمریکا در دنیای جدید یکسان انگاشت. اشتراک این دو – بهاصطلاح اهل منطق – لفظی است. حتی اگر این پول، همان پول باشد و بهرۀ بانکی در روزگار ما، همان ربای حرام باشد، حذف بهرۀ بانکی( شما بگویید: ربا) گام آخر در اصلاح نظام اقتصادی دنیا است، نه قدم اول. یعنی تا کل سیستم اقتصادی دنیا دگرگون نشده و معنا و کارکرد سرمایه تغییر اساسی نیافته و کلمۀ تورم از قاموس لغات بشر بیرون نیامده است و بنگاههای اقتصادی در سرتاسر دنیا تغییر کاربری ندادهاند، نمیتوان سخن از حذف بهره یا ربا به میان آورد. حذف بهره به بهانۀ تحریم ربا در قرآن، باید پس از حذف تورم و تغییرات اساسی در نظام پولی جهان و ایران باشد و تا آن هنگام، نمیتوان بانک را از زندگی انسان شهری حذف کرد. اگر راهحل یا تدبیری دارید، تورم را کاهش دهید؛ حرام شمردن حقوق کارمندان بانک، کدام گره را باز میکند؟